VIỆT NAM CÓ CẦN NHÀ HÁT 1,500 TỶ?

Hẳn là chúng ta muốn sống trong một xã hội công bằng. Tổng thu ngân sách của TP HCM năm 2018 là 1,208 tỷ đồng 1 ngày. Số tiền này chủ yếu thu từ thuế của các doanh nghiệp. Họ chính là những người đóng góp của cải nhiều nhất cho xã hội. Nếu quan tâm đến nhu cầu của người nghèo mà quên mất họ cũng có nhu cầu thì liệu có công bằng không?

Năm 1861 tức là cách đây 157 năm, (nếu đẻ nhanh thì đã 8 thế hệ ông người được sinh ra) người Pháp xây dựng Paris Opéra, là một nhà hát opera 2200 chỗ tại Paris, Pháp. Số tiền để xây là 36 triệu đồng franc-vàng, một con số vô cùng lớn so với thời giá hiện nay. Đó cũng là hình mẫu để họ xây dựng tại Việt Nam các Nhà Hát lớn Sài Gòn, Hải Phòng và Hà Nội vẫn còn cho đến bây giờ. Nhà hát, tuy bản thân nó là nơi thưởng thức nghệ thuật, và nhà hát Opera là nghệ thuật tinh hoa. Nhưng vượt lên ý nghĩa đó, nó còn là thước đo phản ánh trình độ thiết kế, xây dựng, điêu khắc, hội họa, âm nhạc, văn hóa và trình độ thụ hưởng văn hóa nghệ thuật của cộng đồng dân cư nơi nó được xây dựng. Nói cách khác, nó biểu hiện cho đời sống tinh thần, là chỉ dấu cho nền văn minh xây dựng nên nó, vì bản thân nó cũng là một tác phẩm nghệ thuật vĩ đại.

Đành rằng nước ta còn nghèo, nhưng việc gì cũng đem cái nghèo ra để phản đối thì e rằng tuy nghe có vẻ đúng nhưng chưa đủ. Trong cộng đồng còn nhiều người nghèo cần bệnh viện trường học, nhưng vẫn tồn tại nhu cầu thưởng thức văn hóa của một cộng đồng khác. Nhà nước ngoài trách nhiệm lo cho người nghèo thì vẫn phải có trách nhiệm với việc thưởng thức nghệ thuật của những người có nhu cầu. Chúng ta không thể nói vì còn nhiều người nghèo, nên số không nghèo không được thưởng thức nghệ thuật.

Hẳn là ai cũng mong muốn sống trong một xã hội dân chủ. Chúng ta được quyền phản biện và phản đối cái ta không muốn; nhưng đồng thời, điều tối thiểu làm nên một xã hội dân chủ thì mọi người phải biết tôn trọng những nhu cầu chính đáng của người khác, dù rằng mình không có. Chứ không vì mình ăn chay mà chửi người ăn thịt, mình không muốn và không cần thưởng thức nghệ thuật thì buộc cả nước phải giống mình.

Người Ý và La Mã cổ đại đã xây dựng nhà hát vĩ đại từ hàng ngàn năm trước. Còn chúng ta vẫn đang cực lực miệt thị và ném đá cái việc mà nếu người ta làm thì chúng ta khen là văn minh.

KHANH VÂN TRẦN