Bước vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (BVTQ), LLVT nhân dân được chấn chỉnh tổ chức, biên chế cho phù hợp với yêu cầu và nhiệm vụ; tham gia khắc phục hậu quả chiến tranh; là lực lượng nòng cốt giữ gìn an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội; giúp dân phát triển sản xuất, ổn định cuộc sống; củng cố, xây dựng lực lượng, tổ chức huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ) và chiến đấu bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới quốc gia, đồng thời làm tròn nghĩa vụ quốc tế. Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, LLVT nhân dân được xây dựng theo hướng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, có sức mạnh chiến đấu ngày càng cao, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và BVTQ trong tình hình mới.

Những năm qua, được Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, cấp ủy và chính quyền địa phương, cùng các tầng lớp nhân dân chăm lo, giúp đỡ, “sức mạnh tổng hợp và khả năng SSCĐ của Quân đội nhân dân, Công an nhân dân được nâng lên”(1). Quân đội đã làm tốt vai trò nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân (QPTD) vững mạnh, góp phần giữ vững ổn định chính trị, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa (XHCN); đồng thời, trực tiếp tham gia lao động sản xuất, xây dựng kinh tế-xã hội, phát triển đất nước.

Trong những năm tới, sự nghiệp xây dựng và BVTQ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta tiến hành trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực tiếp tục có những diễn biến phức tạp; tình hình tranh chấp lãnh thổ, chủ quyền biển, đảo trong khu vực và trên Biển Đông tiềm ẩn nhiều nhân tố gây mất ổn định. Các thế lực thù địch đẩy mạnh hoạt động thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, đòi “phi chính trị hóa” quân đội, với những thủ đoạn hết sức tinh vi, thâm độc và nguy hiểm, hòng làm thay đổi chế độ chính trị ở nước ta. Trước tình hình đó, để LLVT luôn có chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ BVTQ trong tình hình mới, trước hết, cần tập trung thực hiện tốt một số nội dung, giải pháp chủ yếu sau:

Một là, không ngừng tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, xây dựng LLVT nhân dân vững mạnh về chính trị, làm cơ sở để nâng cao sức mạnh chiến đấu, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ BVTQ trong tình hình mới.

Đây là nội dung có ý nghĩa quyết định đến sự phát triển, sức mạnh chiến đấu, bảo đảm cho LLVT thực sự là công cụ sắc bén bảo vệ Đảng, Nhà nước, chế độ XHCN, bảo vệ nhân dân. Bất luận trong hoàn cảnh nào cũng phải kiên định nguyên tắc Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với LLVT, bảo đảm LLVT luôn giữ vững phương hướng, mục tiêu chiến đấu, hoàn thành tốt các chức năng, nhiệm vụ trong sự nghiệp xây dựng và BVTQ.

Cấp ủy, tổ chức đảng các cấp cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao hiệu quả hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị trong các nhiệm vụ; trọng tâm là nhiệm vụ SSCĐ, huấn luyện, diễn tập, công tác quân sự, quốc phòng địa phương, xây dựng và củng cố thế trận QPTD gắn với thế trận an ninh nhân dân; đồng thời làm tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ, chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ vững mạnh mọi mặt, đề cao dân chủ, kỷ luật, kỷ cương, giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất, nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của LLVT.

Xây dựng LLVT nhân dân vững mạnh về chính trị là nguyên tắc cơ bản và nền tảng để nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu; đồng thời, là điều kiện tiên quyết để LLVT xứng đáng là lực lượng chính trị đặc biệt, lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước và nhân dân. Để LLVT vững mạnh về chính trị, trước hết phải nắm vững những nguyên tắc cơ bản của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng về xây dựng LLVT cách mạng. Đồng thời, tiến hành tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, nâng cao nhận thức ngày càng đầy đủ, sâu sắc hơn về âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, phản động, đặc điểm tình hình mới tác động đến nhiệm vụ BVTQ. Trên cơ sở đó, tích cực đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục chính trị, tư tưởng cho bộ đội; tập trung giáo dục truyền thống, tinh thần yêu nước, lòng tự hào, tự tôn dân tộc, chú trọng giáo dục bản chất tốt đẹp và truyền thống Bộ đội Cụ Hồ; tăng cường công tác giáo dục, phổ biến pháp luật, thường xuyên nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, hoàn cảnh, hậu phương gia đình của cán bộ, chiến sĩ và có biện pháp động viên, giải quyết kịp thời. Kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục chính trị với việc thực hiện tốt các chương trình hành động, Phong trào Thi đua Quyết thắng, tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động thực tiễn; phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng, kiên quyết đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, đòi “phi chính trị hóa” quân đội, gây chia rẽ quân đội với công an của các thế lực thù địch; không mơ hồ, mất cảnh giác, kịp thời xử lý hiệu quả các tình huống phức tạp; làm tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ, phòng chống địch cài cắm, móc nối, mua chuộc, kích động, bảo vệ vững chắc trận địa chính trị, tư tưởng của Đảng trong LLVT nhân dân.

Tập trung chăm lo xây dựng hệ thống tổ chức đảng trong Đảng bộ Quân đội trong sạch, vững mạnh, có sức chiến đấu cao, đủ sức lãnh đạo cơ quan, đơn vị hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ; trước hết, cần tiếp tục thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4, khóa XII về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn và đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”; Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”, tạo động lực tinh thần mạnh mẽ cho toàn quân thực hiện nhiệm vụ trong tình hình mới. Có thể khẳng định, sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của các cấp ủy đảng có ý nghĩa quyết định, đảm bảo cho LLVT luôn vững mạnh về chính trị, có sức mạnh chiến đấu cao, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Hai là, tích cực đổi mới nội dung, phương pháp huấn luyện, diễn tập, nâng cao chất lượng tổng hợp, SSCĐ của LLVT, đáp ứng yêu cầu BVTQ trong tình hình mới.

Đổi mới nội dung, phương pháp huấn luyện phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và sát thực tiễn chiến đấu của từng thành phần lực lượng là yêu cầu cấp thiết, vấn đề hết sức quan trọng, nhằm không ngừng nâng cao sức mạnh chiến đấu. Các cấp ủy đảng, người chỉ huy phải thường xuyên coi trọng, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với nhiệm vụ huấn luyện, SSCĐ. Các cơ quan, đơn vị trong toàn quân cần quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng, các chỉ thị, nghị quyết của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về công tác huấn luyện, nhất là Nghị quyết số 765-NQ/QUTW về “Nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013-2020 và những năm tiếp theo”; tổ chức thực hiện tốt chỉ lệnh công tác quân sự, quốc phòng của Tổng Tham mưu trưởng. Đẩy mạnh đổi mới công tác huấn luyện theo tư duy mới về quân sự, quốc phòng của Đảng và phù hợp với yêu cầu Chiến lược BVTQ, Chiến lược Quân sự, Chiến lược Quốc phòng Việt Nam, Chiến lược biển Việt Nam trong tình hình mới và phù hợp với Luật Quốc phòng Việt Nam năm 2018.

Đổi mới nội dung, hình thức tổ chức và phương pháp huấn luyện, bám sát phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu, sát thực tế chiến đấu; tăng cường huấn luyện thực hành, huấn luyện theo nhiệm vụ, theo tình huống, nâng cao khả năng cơ động tác chiến trong điều kiện địa hình, thời tiết phức tạp, địch sử dụng vũ khí công nghệ cao; kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện với luyện tập, diễn tập; xây dựng tinh thần quyết chiến, quyết thắng, tin tưởng vào thắng lợi của cách đánh, vũ khí, trang bị hiện có. Đồng thời, tăng cường nghiên cứu, biên soạn bổ sung hoàn chỉnh hệ thống tài liệu huấn luyện cho các đối tượng, nhất là tài liệu huấn luyện cho các lực lượng mới thành lập; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý, thực hành huấn luyện, diễn tập; tăng cường kết hợp giữa diễn tập chiến dịch, chiến lược với diễn tập chiến thuật, diễn tập vòng tổng hợp; kết hợp giữa diễn tập tác chiến hiệp đồng quân chủng, binh chủng với tác chiến của LLVT địa phương trong khu vực phòng thủ các cấp nhằm nâng cao năng lực tham mưu, chỉ huy tác chiến của cán bộ và trình độ, khả năng SSCĐ của các phân đội; đặc biệt chú ý công tác kiểm tra, rút kinh nghiệm luyện tập, diễn tập, nhất là rút kinh nghiệm phối hợp, hiệp đồng tác chiến giữa các lực lượng trong khu vực phòng thủ, nhằm nâng cao khả năng phòng tránh đánh trả, bảo toàn lực lượng thời kỳ đầu chiến tranh BVTQ và khả năng tham gia ứng phó, khắc phục thảm họa thiên tai, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, chống biến đổi khí hậu trong tình hình mới.

Song song với công tác huấn luyện, diễn tập, luyện tập SSCĐ, các cơ quan, đơn vị, địa phương cần căn cứ vào tình hình thực tiễn, chủ động xây dựng, bổ sung các kế hoạch, phương án tác chiến, bảo đảm khoa học, sát nhiệm vụ của từng lực lượng, phù hợp với đặc điểm đối tượng tác chiến và thực tế chiến trường. Đồng thời, duy trì nghiêm các chế độ trực chỉ huy, trực ban, trực chiến, tuần tra, canh gác, bảo đảm thông tin liên lạc thông suốt trong mọi hoàn cảnh. Trong điều kiện ngân sách chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ, các cơ quan, đơn vị, địa phương, các lực lượng cần chú trọng quản lý, sử dụng hiệu quả kinh phí, phát huy nội lực bảo đảm cho công tác huấn luyện, SSCĐ. Các cấp cần tiếp tục coi trọng và quan tâm toàn diện, thực hiện tốt công tác bảo đảm hậu cần, kỹ thuật cho nhiệm vụ huấn luyện, diễn tập, luyện tập SSCĐ, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của LLVT trong tình hình mới.

Ba là, tiếp tục điều chỉnh tổ chức biên chế, tập trung xây dựng lực lượng thường trực theo hướng “tinh, gọn, mạnh”, lực lượng dự bị động viên hùng hậu, lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh và rộng khắp; từng bước trang bị vũ khí, khí tài, phương tiện hiện đại, đáp ứng yêu cầu BVTQ.

Điều chỉnh tổ chức biên chế LLVT là yêu cầu cấp thiết, đáp ứng đòi hỏi khách quan của tình hình mới nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu “Xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, ưu tiên hiện đại hóa một số quân chủng, binh chủng, lực lượng”(2), bảo đảm cho quân đội có cơ cấu tổ chức hợp lý, có chất lượng tổng hợp, sức chiến đấu ngày càng cao, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Để hoàn thành tốt nhiệm vụ này, cấp ủy đảng và người chỉ huy các cấp cần tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, triển khai đồng bộ các giải pháp, kết hợp chặt chẽ công tác tổ chức với công tác tư tưởng và công tác chính sách. Tăng cường quán triệt và thực hiện hiệu quả Kết luận số 16-KL/TW của Bộ Chính trị về tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam đến năm 2021; Nghị quyết số 606-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương về lãnh đạo triển khai Kết luận số 16-KL/TW của Bộ Chính trị; Quyết định số 2574/QĐ-BQP của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng phê duyệt Kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết số 606-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương và các văn bản hướng dẫn có liên quan, nâng cao nhận thức, đề cao trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ về nhiệm vụ điều chỉnh tổ chức biên chế quân đội theo hướng “tinh, gọn, mạnh” trong tình hình mới. Đối với khối cơ quan cấp chiến dịch, chiến lược và các đơn vị bảo đảm phục vụ trong toàn quân thực hiện sáp nhập các đơn vị tương ứng về chức năng, nhiệm vụ để giảm đầu mối trung gian và giảm 10% quân số so với biểu biên chế; tăng cường quân số cho các đơn vị làm nhiệm vụ huấn luyện, SSCĐ, địa bàn trọng điểm, chiến lược. Nghiên cứu, điều chỉnh tổ chức lực lượng dự bị chiến lược một số binh chủng phù hợp với quyết tâm BVTQ Việt Nam XHCN. Rà soát hoàn chỉnh chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác của các đầu mối trực thuộc bộ, phân định rõ không để chồng chéo.

Điều chỉnh tổ chức, biên chế là vấn đề lớn, tác động trực tiếp đến tâm tư, tình cảm của một bộ phận cán bộ, quân nhân chuyên nghiệp và người lao động. Các cơ quan, đơn vị cần đánh giá đúng tình hình, thấy rõ những thuận lợi, khó khăn, củng cố niềm tin của cán bộ, chiến sĩ đối với chủ trương của Đảng, quân đội; từ đó, tạo sự đồng thuận, quyết tâm cao, tổ chức thực hiện thắng lợi chủ trương của Đảng và Nhà nước; tạo bước chuyển biến mạnh mẽ về tổ chức biên chế quân đội, có cơ cấu hợp lý, số lượng phù hợp, chất lượng ngày càng cao, đáp ứng yêu cầu nâng cao sức mạnh chiến đấu BVTQ của LLVT.

Những năm gần đây, cùng với mua sắm và đẩy mạnh sản xuất, chế tạo, nhiều loại vũ khí, khí tài, phương tiện kỹ thuật hiện đại được đưa vào khai thác, sử dụng, góp phần nâng cao khả năng sức mạnh SSCĐ của LLVT. Phát huy kết quả đạt được, các cơ quan Bộ Quốc phòng cần bám sát chủ trương của Đảng, Nhà nước, nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, nhất là Nghị quyết số 06-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa XI), Thông báo Kết luận số 25/TB-TW của Bộ Chính trị, khóa XII về Đề án “Đẩy mạnh phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và BVTQ trong tình hình mới”, làm tốt chức năng tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, triển khai thực hiện tốt quy hoạch, kế hoạch phát triển công nghiệp quốc phòng; tổ chức thực hiện có hiệu quả các chương trình, đề án mua sắm, sản xuất, cải tiến, hiện đại hóa vũ khí, trang bị kỹ thuật, phù hợp với khả năng của đất nước và yêu cầu, nhiệm vụ của LLVT. Trong đó, tập trung nghiên cứu, đầu tư trang bị vũ khí, phương tiện kỹ thuật, khí tài hiện đại cho một số lực lượng, như: Hải quân, Phòng không-Không quân, Tác chiến điện tử, Thông tin liên lạc, Trinh sát kỹ thuật và Cảnh sát biển; đồng thời, đẩy nhanh lộ trình từng bước hiện đại hóa vũ khí, trang bị cho các lực lượng khác, đáp ứng yêu cầu BVTQ trong tình hình mới.

Bốn là, đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học quân sự, phát triển nghệ thuật quân sự Việt Nam trong tình hình mới.

Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ BVTQ trong tình hình mới, cần đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học quân sự, nhất là nghiên cứu, phát triển bài học về nghệ thuật tạo sức mạnh tổng hợp toàn dân đánh giặc, đánh địch bằng thế, lực, thời, mưu… trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược. Tập trung nghiên cứu, phát triển lý luận xây dựng nền QPTD, kết hợp chặt chẽ giữa xây dựng thế trận QPTD gắn với thế trận an ninh nhân dân; xây dựng LLVT nhân dân vững mạnh, trọng tâm là xây dựng Quân đội nhân dân “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại” làm nòng cốt xây dựng nền QPTD vững mạnh. Đặc biệt là nghiên cứu, bổ sung lý luận xây dựng khu vực phòng thủ quân khu, tỉnh, thành phố vững chắc trong thời kỳ mới.

Trên cơ sở quan điểm, đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng, Chiến lược Quân sự, Chiến lược Quốc phòng, Chiến lược BVTQ trên không gian mạng, Chiến lược biển Việt Nam, Chiến lược Bảo vệ biên giới quốc gia… tập trung nghiên cứu, làm tốt công tác dự báo chiến lược và các tình huống có thể xảy ra, từ đó xây dựng phương án tác chiến, điều chỉnh thế bố trí LLVT trên các địa bàn chiến lược, đặc biệt là xây dựng, củng cố thế trận chiến tranh nhân dân trên biển, sẵn sàng ứng phó thắng lợi mọi tình huống, về chiến dịch: Coi trọng nghiên cứu, bổ sung, phát triển lý luận chiến dịch trong các loại hình tác chiến chiến lược; tác chiến hiệp đồng quân chủng, binh chủng, chống chia cắt chiến lược trong chiến tranh BVTQ. Đồng thời, nghiên cứu bổ sung, hoàn thiện cơ chế phối hợp, hiệp đồng tác chiến giữa các lực lượng trong tác chiến phòng thủ quân khu trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, về chiến thuật, nghiên cứu phát triển các nguyên tắc, vận dụng các hình thức chiến thuật, thủ đoạn chiến đấu, nghi binh, che giấu lực lượng, phương pháp phòng tránh, đánh trả địch sử dụng vũ khí công nghệ cao, bảo toàn lực lượng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ BVTQ. Đặc biệt là trước sự bùng nổ của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, cùng với mua sắm, đẩy mạnh sản xuất, chế tạo phương tiện, vũ khí, trang thiết bị hiện đại, cần chủ động chuẩn bị toàn diện, tổng thể và có những giải pháp cụ thể để đối phó và đánh thắng mọi hình thức, quy mô chiến tranh có sử dụng vũ khí công nghệ cao của địch.

Tóm lại, nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của LLVT trong sự nghiệp xây dựng và BVTQ là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta. Trong đó và trước hết là tập trung xây dựng vững mạnh về chính trị, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân là nguyên tắc cơ bản, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt quá trình xây dựng, trưởng thành, phát triển của LLVT nhân dân. Thực hiện tốt, đồng bộ các nội dung, giải pháp trên, nhằm xây dựng LLVT nhân dân ngày càng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại” đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Thượng tướng PHAN VĂN GIANG

Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương

Tổng Tham mưu trưởng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng